ویکی پدیا (با والدین و خواهر خوانده هایش آشنا شوید)
| از بنیاد ویکی مدیا و 13 فرزندش چه می دانیم؟ |
آنچه خواهید خواند:
- مقدمه
- ویکی پدیا
- ویکی کتاب
- ویکی سفر
- ویکی گفتاورد
- ویکی خبر
- ویکی نبشته
- ویکی داده
- ویکی انبار
- ویکی دانشگاه
- ویکی گونه
- ویکی پرورش
- فراویکی
- ویکی واژه
بنیاد ویکی‌مدیا (به انگلیسی: Wikimedia Foundation)، سازمان غیرانتفاعی و خیریه آمریکایی است، که دفتر مرکزی آن در سان فرانسیسکو، کالیفرنیا مستقر می‌باشد، اما بر اساس قوانین ایالت فلوریدا مدیریت می‌شود.
بنیاد ویکی‌مدیا در سال ۲۰۰۳ توسط جیمی ولز تأسیس شد. شمار کارکنان این بنیاد ۷۰۰ نفر (۲۰۲۲) است. درآمد سالیانه بنیاد ویکی‌مدیا در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۱۰۴٬۵ میلیون دلار و هزینه سالیانه آن بیش از ۸۱ میلیون دلار، اعلام گردید. اکنون کاترین مار به‌عنوان مدیرعامل این بنیاد فعالیت می‌کند و کریستوف هِنر ریاست هیئت مدیره بنیاد ویکی‌مدیا را برعهده دارد. این بنیاد به دلیل میزبانی از دانشنامه اینترنتی ویکی‌پدیا، همچنین ویکی‌کتاب، ویکی‌سفر، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌نبشته، ویکی‌داده، ویکی‌انبار، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌گونه،
ویکی‌پرورش، فراویکی و ویکی‌واژه شناخته می‌شود.
| ادارینو آماده پیگیری و انجام کارهای اداری شما در تهران، بدون نیاز به حضور فیزیکی شما. با ما تماس بگیرید |
ویکی‌پدیا(به انگلیسی: Wikipedia) یک دانشنامه برخط چندزبانه مبتنی بر وب با محتوای آزاد و همکاری باز است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کسی که به اینترنت و وب دسترسی داشته باشد می‌تواند مقالات آن را ببیند و ویرایش کند. نام ویکی‌پدیا از پیوند واژه « ویکی» (به معنی وبگاه مشارکتی) با «پدیا» (گرفته‌شده از پسوند واژه encyclopedia به معنی دانشنامه یا دائرةالمعارف) ایجاد شده‌است. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامه با محتوای آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیا است.
ویکی‌کتاب(به انگلیسی: Wikibooks) که پیش‌تر ویکی‌نَسَک نامیده می‌شد، پروژه‌ای چندزبانه برای ایجاد گنجینه‌ای از کتاب‌هایی با محتوای باز، راهنماها و دیگر نوشته‌ها با محتویات آزاد است.
در واقع ویکی‌کتاب، وبگاهی است حاصل تلاش جمعیِ کاربران از سراسر جهان که در زمینهٔ نگارش موضوعات گوناگون درسنامه و انواع دیگر جزوات آموزشی با یکدیگر همکاری می‌کنند. ویکی‌کتاب پروژه‌ای از بنیاد ویکی‌مدیا است که توسط بنیاد ویکی‌مدیا، همان گروه از افرادی که ویکی‌پدیا را به اجرا درآورده‌اند، پیاده‌سازی شده‌است. «شما می‌توانید در هر زمان این صفحه و همهٔ صفحه‌های شبیه به این صفحه را ویرایش کنید.» این اصل پایه‌ای ویکی‌کتاب است. «هر کسی می‌تواند ویرایش کند.»
ویکی‌سفر (به انگلیسی: Wikivoyage) یکی از پروژه‌های تازه‌تأسیس بنیاد ویکی‌مدیا است که اطلاعات اولیهٔ آن بر پایهٔ اطلاعات موجود در ویکی‌تراول درون‌ریزی شده‌است و در شروع کار با ۱۰ زبانِ فارسی، انگلیسی، هلندی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، پرتغالی، روسی، اسپانیایی و سوئدی پایه‌گذاری شده‌است.
پس از این‌که در سال ۲۰۰۶ شرکت آمریکایی Internet Brands اقدام به خرید ویکی‌تراول و تبلیغات در آن کرد، اکثر پدیدآورندگان و مشارکت‌کنندگانش آن را ترک کردند و محتوا و مشارکت‌های خود را به ویکی‌سفر انتقال دادند.
ویکی‌سفر همچنین دارای نسخه‌های به زبانهای یونانی، اسپانیایی، عبری، ایتالیایی، لهستانی، رومانیایی، اوکراینی، ویتنامیو چینی است.
ویکی‌گفتاورد(به انگلیسی: Wikiquote)، یکی از پروژه‌های هموند ویکی‌پدیا است که از نرم‌افزار مدیاویکی استفاده نموده و جزو پروژه‌های مبتنی بر ویکی است که توسط بنیاد ویکی‌مدیا اداره می‌گردد. ایدهٔ اصلی ویکی‌گفتاورد را دانیل الستون مطرح نموده و توسط برایان ویبر به مرحلهٔ اجرا درآمده‌است.
هدف اصلی ویکی‌گفتاورد فراهم آوردن امکان مشارکت افراد برای ایجاد مجموعه‌ای عظیم از نقل‌قول‌های افراد برجسته، کتابها و ضرب‌المثلها به همراه جزئیات آن‌ها است.
در ابتدا این پروژه به انگلیسی راه‌اندازی گردید، اما از ژوئیه ۲۰۰۴ زبانهای دیگری نیز به آن اضافه شدند. ویکی‌گفتاورد فارسی از ۲۰۰۵ آغاز شد. معمولاً پُربازدیدترین صفحه در ویکی‌گفتاورد فارسی، «ضرب‌المثل‌های فارسی» است.
ویکی‌خبر (به انگلیسی: Wikinews) یک مرجع خبری با محتوای آزاد است. تمامی محتوای ویکی‌خبر تحت مجوز مستندات آزاد انتشار می‌یابد. به منظور گزارش‌دهی منصفانه و بی‌طرف، خبرهای ویکی‌خبر از یک آخرین خبر نوشته می‌شوند.
ویکی‌نِبشته (به انگلیسی: Wikisource) یک کتابخانهٔ دیجیتال آنلاین از محتوای آزاد متون اصلی در یک ویکی است که توسط بنیاد ویکی‌مدیا اداره می‌شود. ویکی‌نبشته نام کل پروژه و همچنین نام هر نمونه از آن پروژه به زبانهای مختلف است. چندین ویکی‌نبشته در کنار هم پروژهٔ کلی ویکی‌نبشته را تشکیل می‌دهند. هدف این پروژه میزبانی تمامی اشکال متون آزاد در زبانهای مختلف و ترجمه‌ها است. این پروژه در ابتدا به عنوان یک آرشیو برای ذخیرهٔ متون تاریخی مفید یا مهم طراحی شده بود، اما با گذر زمان به یک کتابخانه با محتوای عمومی تبدیل شد. این پروژه رسماً در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۳ با نام پروژهٔ سورسبرگ (به انگلیسی: Project Sourceberg) آغاز به کار کرد که یک اقتباس و بازی با کلمات با پروژهٔ گوتنبرگ بود. نام ویکی‌نبشته بعدها در همان سال اتخاذ شد و یک دامنهٔ اینترنتی جداگانه دریافت کرد.
| ادارینو آماده پیگیری و انجام کارهای اداری شما در تهران، بدون نیاز به حضور فیزیکی شما. با ما تماس بگیرید |
ویکی‌داده پروژه‌ای است برای ایجاد یک پایگاه دادهٔ مشارکتی قابل ویرایش با هدف کمک به پروژه‌های ویکی‌مدیا، ازجمله ویکی‌پدیا. وبگاه ویکی‌داده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۲ (برابر با ۹ آبان ۱۳۹۱) رسماً افتتاح شد. پروژه توسط ویکی‌مدیا دویچلند (دفتر بنیاد ویکی‌مدیا در آلمان) آغاز شد و قرار شد منبعی اشتراکی از انواع به‌خصوصی از داده‌ها باشد، مثل تاریخ‌های تولد، که می‌تواند در سایر پروژه‌ها مثل ویکی‌پدیا به کار برود. همه افراد می‌توانند از ویکی‌داده استفاده کنند البته تنها با پیروی از پروانه مالکیت عمومی. ویکی‌داده شبیه ویکی‌انبار است زیرا ویکی‌انبار جایی برای ذخیره پرونده‌های رسانه‌ای فراهم می‌کند و دسترسی این پرونده‌های رسانه‌ای برای تمام پروژه‌های ویکی‌مدیا آزاد است. ویکی‌داده از یک نرم‌افزار به نام ویکی‌بیس قدرت گرفته‌است
ویکی‌انبار (به انگلیسی: Wikimedia Commons) یک مخزن دیجیتال از فایل‌های رایگان تصویری، صوتی، و دیگر فایل‌های رسانه‌ای است. بنیاد ویکی‌مدیا پروژهٔ ویکی‌انبار را ایجاد کرده‌است.
فایل‌های ویکی‌انبار را می‌توان خارج از این سایت یا در همهٔ پروژه‌های ویکی‌مدیا استفاده کرد. بنابراین، با استفاده از نشانی یک فایل موجود در ویکی‌انبار، نیازی به بارگذاری دوبارهٔ آن در ویکی‌پدیا یا دیگر پروژه‌ها نیست. این پروژه‌ها در تمام زبان‌ها وجود دارند و شامل دانشنامه ویکی‌پدیا، ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌سفر، ویکی‌گونه، ویکی‌نبشته و ویکی‌خبر می‌شود. تا ماه اوت ۲۰۲۳، این مخزن حاوی بیش از ۹۷ میلیون فایل رسانه‌ای رایگان است که توسط داوطلبان ثبت‌نام شده، مدیریت و ویرایش می‌شوند
ویکی‌دانشگاه (به انگلیسی: Wikiversity) یکی از پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا است.
ویکی‌دانشگاه اجتماعی است برای آفریدن و بهره بردن از مواد آموزشی آزاد و فعالیت‌ها و برای ایجاد محیطی تشکیل شده تا همگان بتوانند به آموزش و آموزاندن، پژوهش و خدمت رسانی بپردازند. این پروژه هم‌اکنون در زبانهای انگلیسی، فرانسه، آلمانی و اسپانیایی آغاز شده‌است. آرمان‌های اصلی ویکی‌دانشگاه:
- ساخت و میزبانی محتوای آزاد، مواد آموزشی چندرسانه‌ای، منابع و برنامه‌های آموزشی برای تمام گروه‌های سنی و همهٔ زبان‌ها.
- توسعه پروژه‌های آموزشی مشارکتی و انجمن‌های مربوطه.
دانش آموزان (شامل دانشجویان) و آموزگاران به پیوستن به اجتماع ویکی‌دانشگاه به عنوان ویرایشگران این دانشنامه که در آن هر کسی می‌تواند هر صفحه‌ای را ویرایش کند دعوت می‌شوند. وبگاه این اجتماع دارای فهرستی است از اطلاعات مربوط به جنبه‌های گوناگون ویکی‌دانشگاه.
ویکی‌گونه (به انگلیسی: Wikispecies) یکی از پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا است که برای راهنمایی در مورد گونه‌های زیستی به کار می‌رود و در یک گونه بالارده‌ها و زیررده‌ها را مشخص می‌کند.
https://species.wikimedia.org/
ویکی‌پرورش جایی است که پروژه‌های مستعد و بالقوهٔ ویکی‌مدیا در زبانهای گوناگون و در ویکی‌های خواهر، مثل ویکی‌پدیا، ویکی‌کتاب، ویکی‌خبر، ویکی‌گفتاورد و ویکی‌واژه سازماندهی، نوشته و بررسی می‌شوند. ویکی‌پرورش همچنین جایی است که پروژه‌های ویکی‌مدیا از لحاظ کارآمدی و شایستگی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در این پروژه ویکی‌ها متولد می‌شوند.
https://incubator.wikimedia.org/
فراویکی (به انگلیسی: Metawiki) نام یکی از پروژه‌های خواهر در مجموعهٔ ویکی‌های ایجاد شده توسط بنیاد ویکی‌مدیا است که هدف از آن هماهنگ کردن سایر پروژه‌های خواهر، و تکمیل و رفع عیب نرم‌افزار مدیاویکی است.
ویکی‌واژه (به انگلیسی: Wiktionary)، یک فرهنگ لغت اینترنتی با محتوای آزاد برپایهٔ همکاری باز است که واژگان بسیاری از زبانهای جهان را دربردارد و معنا، ریشه‌شناسی و تلفظ (آوایِش) واژه‌ها گنجانده می‌شود. ویکی‌واژه بُن‌مایهٔ واژگانیِ دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا است.
نسخهٔ زبان فارسی ویکی‌واژه برگردان واژه‌ها از فارسی به زبانهای دیگر و برعکس آن را فراهم می‌سازد، در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۴ آغاز به کار کرده و هم‌اکنون بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ سرواژه (مدخل) دارد.
| ادارینو آماده پیگیری و انجام کارهای اداری شما در تهران، بدون نیاز به حضور فیزیکی شما. با ما تماس بگیرید |
